Yalan söyleme alışkanlığı olarak bilinen mitomani ile masum yalanlar da denilen beyaz yalanın birbirinden farklı olduğunu söyleyen Uzman Kli...
Yalan söyleme alışkanlığı olarak bilinen mitomani ile masum yalanlar da denilen beyaz yalanın birbirinden farklı olduğunu söyleyen Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, hastalıklı yalanların sık sık ve zorlantılı bir biçimde söylenen yalanlar olduğuna dikkat çekiyor. Bu yalanların, bir çıkar sağlamak için söylenmediklerini ya da söylenmeleri için ortada görünür bir neden olmadığını ifade eden Çekin, mitomaniye yaşamadığı bir olayı yaşamış gibi anlatmak, göstermediği bir başarıyı göstermiş gibi sunmak, gerçekte olmayan ölümcül bir hastalığının olduğunu ileri sürmek gibi örneklerin verilebileceğini söyledi. Mitomani hastalığı çoğunlukla kişilik gelişiminin hız kazandığı ergenlik dönemlerinde başlıyor ve tanı genellikle 20-25 yaşlarında konuyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, yalan söyleme alışkanlığı ile beyaz yalan arasındaki farkları değerlendirdi.
Mitomani, yalan söyleme alışkanlığı
Yalan söyleme alışkanlığı olarak da bilinen patolojik yalanın psikiyatride, “mitomani” olarak tanımlandığını söyleyen Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin “Mitomani hastalığına sahip olan bireylere ise ‘mitoman’ denilmektedir. Mitomani Yunanca muthos (efsane) ve Latince mania (delilik) kelimelerinin birleÅŸtirilmesinden meydana gelmiÅŸtir. Mitomani, psikiyatride pseudologia fantastica olarak da adlandırılmaktadır. Hastalık ilk kez 1891 yılında Alman Dr. Anton Delbrueck tarafından tanımlansa da günümüze kadar uzanan bu süreçte yeteri kadar araÅŸtırmalar yapılmamıştır.” dedi.
Mitomani ergenlikte başlıyor
Mitomani ile beyaz yalanın birbirinden farklı olduÄŸunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Mitomani bazen kiÅŸilik bozuklukları ile karıştırılabilmektedir. Ancak kiÅŸilik bozukluklarının tersine mitomanik kiÅŸiler yalandan kazanç elde etmeyi düşünmezler. KiÅŸilik bozuklukları çoÄŸunlukla çocukluk çağında, mitomani ise ergenlikte baÅŸlar. Mitomanlarda kiÅŸilik bozukluklarında görülen yoÄŸun duygusal iniÅŸ ve çıkışlar ve intihar eÄŸilimleri görülmez.” dedi.
Konfabulasyon hastalığı ile de karıştırılabiliyor
Mitomaninin “konfabulasyon hastalığı” ile karıştırılabildiÄŸini ifade eden Solin Çekin, “Konfabulasyon masal anlatma ve gerçeÄŸi saptırmadır. Bu yönüyle birbirlerine çok benzerler. Konfabulasyonun mitomaniden farkı, organik nedenlerle bellekte oluÅŸan boÅŸlukların doldurulmaya çalışılmasıdır. Ä°lk olarak alkol bağımlısı hastalarda tanımlanmıştır. Konfabulasyon Korsakoff sendromu, beyin travması yada ön beyin damarlarının yırtılması sonucu ortaya çıkabilir. Yani mitomaninin aksine organik bir temel vardır.” diye konuÅŸtu.
Hastalıklı yalanlar, sık sık söylenir
Mitomani hastalığının psikiyatrik hastalıklar sınıflandırmasında ayrı bir tanı olarak geçmediğini vurgulayan Solin Çekin, hastalıklı yalanların özelliklerini şöyle anlattı:
“Fakat takıntı bozuklukları, sınırda kiÅŸilik, madde bağımlılığı, dürtü kontrol problemleri, bipolar bozukluklar, narsistik kiÅŸilik bozukluÄŸu ve dikkat eksikliÄŸi ve hiperaktivite bozukluÄŸu gibi bazı psikiyatrik hastalıkların bulgusu da olabilmektedir. Hastalıklı yalanlar, sık sık ve zorlantılı bir biçimde söylenen yalanlardır, bir çıkar saÄŸlamak için söylenmezler ya da söylenmeleri için ortada görünür bir neden yoktur. Sürekli söylenirler ve bu yalanları söyleyenler, yalan söylediklerinin anlaşılacağından korkmazlar ve bu yalanları söyledikleri için de bir suçluluk duymazlar. YaÅŸamadığı bir olayı yaÅŸamış gibi anlatmak, göstermediÄŸi bir baÅŸarıyı göstermiÅŸ gibi sunmak, gerçekte olmayan, ölümcül bir hastalığının olduÄŸunu ileri sürmek ya da baÅŸkalarını etkilemek için, ünlü biriyle yakın tanışıklığının olduÄŸunu söylemek, bunun için verilebilecek örneklerdendir.”
Detaylı öyküler anlatabilirler
Mitoman kiÅŸileri ayırt etmenin her zaman kolay olmadığını ifade eden Çekin, “ÇoÄŸu zaman kiÅŸide kuÅŸku uyandıracak kadar sıradışı ya da gerçek olamayacak kurgular olduklarını hissetsek de bunlar öyle kolay anlaşılamaz. Anlamak için bazı ipuçları vardır. Genellikle bu kiÅŸiler, kendilerini kahraman gösteren birtakım baÅŸarılardan bahsederlerken bazı zamanlarda ise kendilerine acınılması adına maÄŸdur rolünde oldukları olaylar anlatabilirler. Anlatılan öyküler çok detaylı ve geniÅŸ yelpazede olur. Öykü içerisinde sorulan sorulara çok hızlı ve büyük özenle yanıt verirler ancak verdikleri yanıtlar çoÄŸu kez belirsizdir ve sorulan soruya verilecek doÄŸru yanıttan çok uzaktır. Farklı zamanda aynı öykü sorulduÄŸu zaman daha deÄŸiÅŸik bir kurgu ile anlatım yaparlar ve bu yalanla yüzleÅŸtirildiklerinde yadsıma eÄŸiliminde olurlar. Bunun sonucunda ani bir ÅŸekilde öfkelenip bu durumda da uÄŸradıkları suçlama karşısında maÄŸdur rolüne girebilirler.” dedi.
Yalan söyledikten sonra rahatlarlar
Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, sağlıklı bireylerin bir sebeple beyaz yalan söyleyip daha çok durumu kurtarmaya çalışırken; mitomanların psikolojik olarak ihtiyaç halini alan yalan söylemeye karşı yoğun bir istek duyup yalan söyledikten sonra rahatlama hissettiklerini söyledi. Çekin, bu durumun da aslında aralarındaki ince çizgi olduğunu vurguladı.
Düşük öz benlik saygısı ve güvensizlik temel sebep
Mitomaninin temelinde bireydeki düşük öz benlik saygısı ve kendine güvensizlik yattığını kaydeden Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Bu eksiklikleri birey yalan söyleyerek doldurmaya çalışır. Mitoman kiÅŸilerin birçoÄŸunda iniÅŸli çıkışlı aile yaÅŸamlarının olduÄŸu tespit edilmiÅŸtir. Mitomani hastalarında sahte benlik duygusu, gerçek benliÄŸi sahte benlikten korumak için idealizasyon benzeri savunma mekanizmalarını kullanır. Mitomania hastalığının ileri evresi nevroz ve psikozdur.” uyarısında bulundu.
20-25 yaşlarında tanı konuyor
Mitoman kiÅŸilerde yapılan birtakım çalışmaların sonucunda EEG bozuklukları veya epilepsi, aile içi psikiyatrik hastalık yatkınlığı ya da geçirilmiÅŸ kafa travması olduÄŸunun dikkat çektiÄŸini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Mitomani hastalığı çoÄŸunlukla kiÅŸilik geliÅŸiminin hız kazandığı ergenlik dönemlerinde baÅŸlar ve tanı genellikle 20-25 yaÅŸlarda konur.” dedi.
Tedaviye ikna edilmeli
Mitomani tedavisinin genellikle psikoterapi ile bir psikolog eşliğinde yürütüldüğünü ve kişinin psikiyatrik muayenesi sonucuna göre ilaç tedavisinin de başlanabildiğini ifade eden Solin Çekin, sözlerini şöyle tamamladı:
“Elbette ki tedavi ve terapi sürecinde mitomani kiÅŸinin yüzüne yalancı olduÄŸunu vurgulamaktan ziyade hasta olduÄŸu konusunda farkındalık kazandırılması gerekmektedir. Farkındalık ve zarar algısı çalışmaları esnasında ise sakinliÄŸi korumak oldukça önemlidir. Ardından hastalığını kabul eden mitomanın durumuna göre bir tedavi yöntemi belirlemekte ve sürece baÅŸlamaktadır. ÇoÄŸunlukla psikoterapi uygulanan bu hastalarda, daha ilk seansın sonunda bile büyük deÄŸiÅŸimler görülebilmektedir. Gerçek dışı bir deÄŸerlendirme ve kurgulama sürecine sahip olması ile birlikte tedavisi oldukça önemli olan mitomani hastalığı tedavi edilmediÄŸi takdirde ileri derecede kiÅŸilik bozukluklarına sebep olabilmektedir. Dolayısıyla hastanın tedavi konusunda ikna edilmesi ve en kısa süre içerisinde tedaviye ve terapilere baÅŸlaması büyük önem arz etmektedir.”
Hiç yorum yok
Sorunlarınızı ve yorumlarınızı bekliyoruz.